Ουκ αν λάβεις
Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011
~
Στην ελληνική μυθολογία, ο Χάρων (ή Χάρος ) ήταν ο πορθμέας του Άδη. Μετέφερε με τη βάρκα του τους πρόσφατα αποθανόντες από τη μια όχθη του ποταμού Αχέροντα στην άλλη, όπου βρισκόταν η είσοδος του Άδη. Οι νεκροί έπρεπε οπωσδήποτε να πληρώσουν στον Χάροντα έναν οβολό για τα ναύλα. Γι' αυτό οι συγγενείς τον τοποθετούσαν πάντα κάτω από τη γλώσσα των νεκρών σωμάτων πριν τα ενταφιάσουν, για να έχει να πληρώσει ο νεκρός πριν περάσει την πύλη του Άδη. Όσοι δεν είχαν να πληρώσουν ήταν καταδικασμένοι να περιπλανιούνται στις όχθες του Αχέροντα για εκατό χρόνια. Στο έργο του Λουκιανού, Νεκρικοί Διάλογοι, ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος αναφέρεται ως ο μόνος που διέσχισε ποτέ τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει τον οβολό αφού δεν είχε. Στον διάλογο αυτόν εμφανίζεται για πρώτη φορά και η ρήση «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος»
ΧΑΡΩΝ: Ἀπόδος͵ ὦ κατάρατε͵ τὰ πορθμεῖα. (πλήρωσε με, καταραμένε, τα ναύλα).
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Βόα͵ εἰ τοῦτό σοι͵ ὦ Χάρων͵ ἥδιον. (Συνέχισε να φωνάζεις, Χάροντα, αν αυτό σε ευχαριστεί).
ΧΑΡΩΝ: Ἀπόδος͵ φημί͵ ἀνθ΄ ὧν σε διεπορθμεύσαμεν (πλήρωσε με, είπα, που σε πέρασα στην απέναντι όχθη)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Οὐκ ἂν λάβοις παρὰ τοῦ μὴ ἔχοντος (Δε μπορείς να πάρεις από αυτόν που δεν έχει
)
ΧΑΡΩΝ: Ἔστι δέ τις ὀβολὸν μὴ ἔχων; (Υπάρχει κάποιος που δεν έχει οβολό;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Εἰ μὲν καὶ ἄλλος τις οὐκ οἶδα͵ ἐγὼ δ΄ οὐκ ἔχω. (Αν υπάρχει κι άλλος εγώ δε γνωρίζω, εγώ όμως δεν έχω)
ΧΑΡΩΝ:Καὶ μὴν ἄγξω σε νὴ τὸν Πλούτωνα͵ ὦ μιαρέ͵ ἢν μὴ ἀποδῷς. (Ε, λοιπόν, μα τον Πλούτωνα, θα σε πνίξω παλιάνθρωπε, αν δε με πληρώσεις)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Κἀγὼ τῷ ξύλῳ σου πατάξας διαλύσω τὸ κρανίον. (Κι εγώ θα σου δώσω μια με το ξύλο, και θα σου διαλύσω το κρανίο)
ΧΑΡΩΝ: Μάτην οὖν ἔσῃ πεπλευκὼς τοσοῦτον πλοῦν. (Δηλαδή, όλο αυτό το ταξίδι με το καράβι θα το έχεις κάνει δωρεάν;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: “Ὁ Ἑρμῆς ὑπὲρ ἐμοῦ σοι ἀποδότω͵ ὅς με παρέδωκέ σοι.(Ο Ερμής να πληρώσει για λογαριασμό μου, αυτός που με παρέδωσε σε εσένα)
ΕΡΜΗΣ: Νὴ Δί΄ ὀναίμην γε͵ εἰ μέλλω καὶ ὑπερεκτίνειν τῶν νεκρῶν. (Μα το Δια, είμαι για κλάματα, εάν πρόκειται και να πληρώνω για τους νεκρούς).
ΧΑΡΩΝ: Οὐκ ἀποστήσομαί σου.(Δεν πρόκειται να σε αφήσω ήσυχο)
ΧΑΡΩΝ: Οὐκ ἀποστήσομαί σου.(Δεν πρόκειται να σε αφήσω ήσυχο)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: ... πλὴν ἀλλ΄ ὅ γε μὴ ἔχω͵ πῶς ἂν λάβοις;(...αυτό που δεν έχω, πως θα μπορέσεις να το πάρεις;)
ΧΑΡΩΝ: Σὺ δ΄ οὐκ ᾔδεις κομίζειν δέον; (Καλά, εσύ δεν ήξερες ότι έπρεπε να τα φέρεις;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ:῎Ηιδειν μέν͵ οὐκ εἶχον δέ. τί οὖν; ἐχρῆν διὰ τοῦτο μὴ ἀποθανεῖν;(Το ήξερα βέβαια, αλλά δεν τα είχα. Τι να έκανα; Θα έπρεπε, δηλαδή, γι´ αυτό να μην πεθάνω;)
ΧΑΡΩΝ: Μόνος οὖν αὐχήσεις προῖκα πεπλευκέναι;(Μόνο εσύ λοιπόν θα καυχιέσαι ότι ταξίδεψες τζάμπα;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Οὐ προῖκα͵ ὦ βέλτιστε• καὶ γὰρ ἤντλησα καὶ τῆς κώπης συνεπελαβόμην καὶ οὐκ ἔκλαον μόνος τῶν ἄλλων ἐπιβατῶν. (Όχι και τζάμπα, λεβέντη μου. Και την αντλία τη χειρίστηκα και στο κουπί βοήθησα, άσε που ήμουν και ο μόνος επιβάτης που δεν έκλαιγε).
ΧΑΡΩΝ: Σὺ δ΄ οὐκ ᾔδεις κομίζειν δέον; (Καλά, εσύ δεν ήξερες ότι έπρεπε να τα φέρεις;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ:῎Ηιδειν μέν͵ οὐκ εἶχον δέ. τί οὖν; ἐχρῆν διὰ τοῦτο μὴ ἀποθανεῖν;(Το ήξερα βέβαια, αλλά δεν τα είχα. Τι να έκανα; Θα έπρεπε, δηλαδή, γι´ αυτό να μην πεθάνω;)
ΧΑΡΩΝ: Μόνος οὖν αὐχήσεις προῖκα πεπλευκέναι;(Μόνο εσύ λοιπόν θα καυχιέσαι ότι ταξίδεψες τζάμπα;)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Οὐ προῖκα͵ ὦ βέλτιστε• καὶ γὰρ ἤντλησα καὶ τῆς κώπης συνεπελαβόμην καὶ οὐκ ἔκλαον μόνος τῶν ἄλλων ἐπιβατῶν. (Όχι και τζάμπα, λεβέντη μου. Και την αντλία τη χειρίστηκα και στο κουπί βοήθησα, άσε που ήμουν και ο μόνος επιβάτης που δεν έκλαιγε).
ΧΑΡΩΝ: Οὐδὲν ταῦτα πρὸς πορθμέα• τὸν ὀβολὸν ἀποδοῦναί σε δεῖ• οὐ θέμις ἄλλως γενέσθαι.(Αυτά δεν έχουν καμιά σχέση με τα ναύλα. Πρέπει να πληρώσεις τον οβολό. Δεν επιτρέπεται να γίνει αλλιώς)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Αφού είναι έτσι, πήγαινε με πάλι πίσω στη ζωή...
ΧΑΡΩΝ: Καὶ μὴν ἄν σε λάβω ποτέ(Κι όμως, αν ποτέ σε πιάσω...)
ΧΑΡΩΝ: Καὶ μὴν ἄν σε λάβω ποτέ(Κι όμως, αν ποτέ σε πιάσω...)
ΜΕΝΙΠΠΟΣ: Ἂν λάβῃς, ὦ βέλτιστε• δὶς δὲ οὐκ ἂν λάβοις.(Αν με πιάσεις, λεβέντη μου... Δυο φορές όμως δε θα μπορέσεις να με πιάσεις) .
[Λουκιανός, Νεκρικοί Διάλογοι].
Αν ο Μένιππος στεκόταν όχι στην «πύλη του Άδη», αλλά σε αυτή της εφορίας πολλοί από εμάς θα αναγνωρίζαμε κάποιο κομμάτι του εαυτού μας. Έτσι με φαντάστηκα όταν πληροφορήθηκα για την έκτακτη εισφορά που πρέπει να πληρώσω, όντας άφραγκη.
Αλλά η κυβέρνηση με αποζημίωσε με το θέαμα που μου πρόσφερε καθώς έβγαλε στην φόρα τα άπλυτα των φοροφυγάδων. Ποιοι είναι, ποιες εταιρίες έχουν, πόσα μας χρωστάνε.Φοροδιαφυγή με ονοματεπώνυμο έγραψαν στις εφημερίδες. Αλλά εγώ δεν ένιωσα καλύτερα. Θα ένιωθα καλύτερα αν αυτοί που χρωστάνε τα εκατομμύρια έχουν να τα δώσουν για να μην δώσω εγώ αυτά που δεν έχω... Το εύχομαι αν και έχω τις αμφιβολίες μου.
Αν ο Μένιππος στεκόταν όχι στην «πύλη του Άδη», αλλά σε αυτή της εφορίας πολλοί από εμάς θα αναγνωρίζαμε κάποιο κομμάτι του εαυτού μας. Έτσι με φαντάστηκα όταν πληροφορήθηκα για την έκτακτη εισφορά που πρέπει να πληρώσω, όντας άφραγκη.
Αλλά η κυβέρνηση με αποζημίωσε με το θέαμα που μου πρόσφερε καθώς έβγαλε στην φόρα τα άπλυτα των φοροφυγάδων. Ποιοι είναι, ποιες εταιρίες έχουν, πόσα μας χρωστάνε.Φοροδιαφυγή με ονοματεπώνυμο έγραψαν στις εφημερίδες. Αλλά εγώ δεν ένιωσα καλύτερα. Θα ένιωθα καλύτερα αν αυτοί που χρωστάνε τα εκατομμύρια έχουν να τα δώσουν για να μην δώσω εγώ αυτά που δεν έχω... Το εύχομαι αν και έχω τις αμφιβολίες μου.