Στα "άδυτα" των exit polls
~
Κυριακή 17 Ιουνίου 2012
δοκιμάστηκαν οι δημοσκόποι.
Το exit poll , η «φωτογραφία» του τελικού εκλογικού αποτελέσματος, έμοιαζε με πλου σε αχαρτογράφητα νερά εξαιτίας των ανατροπών που καταγράφηκαν και ουσιαστικά εξελίχθηκε σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον case study κοινωνικής, πολιτικής και εκλογικής συμπεριφοράς όσον αφορά τις επιρροές του Μνημονίου.
Τώρα, με οδηγό τα αποτελέσματα της 6ης Μαΐου , οι εκλογικοί αναλυτές μπορούν να είναι βέβαιοι ως προς κάποια συγκεκριμένα στοιχεία. Αναμένουν, όμως –όπως και όλοι εμείς– με το ίδιο ενδιαφέρον την τελική ετυμηγορία του κοινού. Διαπιστώνοντας σε όλη την προεκλογική περίοδο (παρά τυχόν σκέψεις για το αντίθετο) ότι το ενδιαφέρον και η συμμετοχή του κόσμου στις έρευνες κοινής γνώμης είναι ιδιαίτερα αυξημένο.
Τα μυστικά των exit polls
Ποια είναι, όμως, τα «μυστικά» του exit poll – το οποίο μπήκε στη ζωή μας ελέω ιδιωτικής τηλεόρασης για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1994;
Κατ’ αρχάς, απαιτεί έναν τεράστιο μηχανισμό σε εγρήγορση και λειτουργία σαν καλοκουρδισμένη μηχανή την ημέρα της ψηφοφορίας.
Χρειάζονται χιλιάδες εθελοντές που είναι διασκορπισμένοι στα εκλογικά κέντρα και συλλέγουν απαντήσεις από τους ψηφοφόρους που έχουν μόλις ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα.
Εκατοντάδες επόπτες, τόσο στα εκλογικά κέντρα όσο και στο κέντρο επεξεργασίας των δεδομένων.
Δεκάδες άλλους εθελοντές που επεξεργάζονται τα αποτελέσματα και ισάριθμους αναλυτές, οι οποίοι «βγάζουν» το τελικό αποτέλεσμα.
Και βέβαια, ένα δείγμα ερωτώμενων της τάξης των 10.000-15.000 ψηφοφόρων, προκειμένου το exit poll να είναι επιστημονικά έγκυρο και άρα αξιόπιστο.
Η διαδικασία του exit poll
Η διαδικασία έχει ως εξής:
Οι εθελοντές ζητούν από τους ψηφοφόρους, μόλις ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο δεν περιλαμβάνει μόνο την ερώτηση-κλειδί – δηλαδή, το τι ψήφισαν.
Συνήθως επιλέγονται συγκεκριμένα εκλογικά κέντρα , τα οποία με βάση στατιστικές μελέτες προσεγγίζουν το τελικό αποτέλεσμα της επικράτειας ή οι ψηφοφόροι που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους έχουν συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ούτως ώστε να διευκολυνθούν οι αναλυτές στην επεξεργασία και τη στάθμιση των αποτελεσμάτων.
Τι περιλαμβάνει το ερωτηματολόγιο
Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει και άλλες ερωτήσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με το ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, αλλά και με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτώμενων ή το τι ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές, ούτως ώστε οι απαντήσεις αυτές να αποτελέσουν δικλείδα ασφαλείας για την έρευνα: οι αναλυτές, δηλαδή, μπορούν να διασταυρώσουν από αυτές τις απαντήσεις εάν οι ψηφοφόροι έχουν πει αλήθεια στο ερώτημα τι ψήφισαν ή επιχειρούν να τους παραπλανήσουν.
Από τις ερωτήσεις αυτές προκύπτουν και άλλα στοιχεία που αξιοποιούνται στην ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος, όπως ο χρόνος κατά τον οποίο αποφάσισαν τι θα ψηφίσουν, ποιο ήταν το κριτήριο της ψήφου κτλ.
Η διαδικασία αυτή συνήθως γίνεται με κάλπη, που σημαίνει ότι οι ερωτώμενοι συμπληρώνουν μόνοι τους τα ερωτηματολόγια.
Η βοήθεια της τεχνολογίας, όμως, μπορεί να επιστρατεύσει και ψηφιακά μέσα, όπως φορητούς υπολογιστές, iPad κτλ., ώστε και η μετάδοση των δεδομένων γίνεται απευθείας στο κέντρο που τα επεξεργάζεται.
Η «καρδιά» του συστήματος
Το κέντρο επεξεργασίας δεδομένων είναι η «καρδιά» του όλου συστήματος. Εκεί γίνονται όλες οι μαθηματικές και στατιστικές αναλύσεις και, κατά βάση, το exit poll έχει τρία «κύματα»: το πρώτο νωρίς το πρωί (γύρω στις 10-11), το δεύτερο νωρίς το μεσημέρι (γύρω στις 2-3) και το τρίτο λίγο πριν κλείσουν οι κάλπες, οπότε ανακοινώνεται και ως πρώτη πρόβλεψη με την ολοκλήρωση της διαδικασίας στις 7 το απόγευμα.
Η τελική εκτίμηση γίνεται μετά τις 9 το βράδυ , όταν έχει ολοκληρωθεί η πλήρης επεξεργασία των δεδομένων.
Ανάλογα το «κύμα», τα αποτελέσματα διαφέρουν: έχει παρατηρηθεί, για παράδειγμα, ότι το πρωινό δίνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα σε σχέση με το τελικό, αφού κατά βάση το πρωί ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα ηλικιωμένοι που πηγαίνουν στην εκκλησία και άρα, είναι οι συντηρητικοί ψηφοφόροι που ανήκουν στο χώρο της Δεξιάς.
Το αντίθετο συμβαίνει αργά το απόγευμα , όταν κορυφώνεται η προσέλευση των νέων σε ηλικία ψηφοφόρων και όσων διαμορφώνουν στην ουσία το αποτέλεσμα, επιλέγοντας ένα από τα δύο κυρίαρχα κόμματα.
Αναρτήσεις
